dinsdag 2 mei 2017

Gauguin en Van Gogh - Een Striprecensie


Deze recensie bevat mogelijke spoilers.

Deze strip, geheel van de hand van Matena, gaat over de relatie tussen de twee legendarische schilders die eindigde in het afsnijden van Van Gogh's oor.

Matena beschrijft aan de hand van een terugblik de situatie die leidde tot het afsnijden van Van Gogh's oor. Tegenwoordig is er heel wat meer over bekend dan in 1990 toen deze strip uit werd gebracht. Matena heeft dus een behoorlijk deel zelf moeten invullen.

Dat van Gogh psychisch niet in orde was dat was wel algemeen bekend. Experts denken nu dat hij leed aan epilepsie, schizofrenie en alcoholisme, mogelijk had hij ook een bipolaire stoornis (een ziekte die gepaard gaat met extreme stemmingswisselingen). Lang werd ook gedacht dat dat hij alleen het lelletje van zijn oor had gesneden omdat een heel oor afsnijden lastig leek. Uit de tekeningen van de dokter die hem behandelde blijkt dat hij wel degelijk zijn hele oor af had gesneden. Met een beetje scherp scheermes blijkt dat het mes net zo makkelijk door een oor gaat als door een pakje boter. Het is trouwens niet aan te raden dit zelf thuis uit te gaan proberen. Matena doet ons geloven dat zijn oor per ongeluk in een gevecht is afgesneden. Dit lijkt mij heel onwaarschijnlijk want het oor was ‘netjes’ langs het gezicht afgesneden. In een gevecht zou eerder een deel in plaats van zijn hele oor afgesneden zijn. En er van uit gaande dat hij schizofreen was lijkt het voor de hand te liggen dat hij in een waan zijn oor heeft af gesneden.


Hij heeft zijn oor laten bezorgen bij het bordeel wat hij vaak bezocht. Een mysterie blijft of hij dat zelf heeft bezorgd of laten bezorgen. Dat laatste lijkt mij waarschijnlijker aangezien Van Gogh thuis in een plas bloed is gevonden. Matena laat Van Gogh het oor zelf bezorgen bij het bordeel. Wel bekend is dat hij het heeft geadresseerd aan de schoonmaakster van het bordeel en niet, zoals lang werd gedacht, aan een van de prostituees. Deze schoonmaakster had diverse littekens. Er wordt nu van uit gegaan dat Van Gogh empathie voelde voor deze vrouw en dat de gift van zijn gezonde oor haar littekens zou kunnen helen. Gauguin had ooit gezegd dat Van Gogh zichzelf zag als een Christus. In de bijbel staat ‘neem dit, dit is mijn lichaam’, dit zou dus een acceptabele verklaring kunnen zijn voor het schenken van zijn oor. Van Gogh nam de bijbel dus wel erg letterlijk.

Matena stelt dat Van Gogh homofiel zou zijn geweest. Matena stelt dat hij de bordelen wel bezocht, maar dat hij geen sex had met de dames van plezier. Zelf betwijfel ik dat want op 8 oktober 1888 schrijft hij aan zijn broer Theo dat hij al enige tijd zonder vrouwelijk gezelschap was geweest omdat hij voor minstens drie weken geen geld genoeg had om naar het bordeel te gaan ‘om voor 3 francs een vrouw te neuken’. (bron Van Gogh museum). Zo letterlijk nam hij de bijbel dan weer ook niet.

Dat is altijd het probleem als je een boek of een strip of een film maakt over een mysterie. De interpretatie van het mysterieuze voorval dat de schrijver behandelt heeft, zal meestal na een paar jaar achterhaald blijken doordat er nieuwe feiten aan het licht komen.

Links:
The Mystery of Van Gogh's Ear docu.
Gauguin en Van Gogh Catawiki
Gauguin en Van Gogh Stripinfo.be
Dick Matena Comiclopedia
Dick Matena
Was Van Gogh misschien homoseksueel?

Geen opmerkingen:

Een reactie posten